Na de geboorte van de baby dalen de zwangerschapshormonen waardoor prolactine actief wordt en de melkproductie op gang komt. Tijdens de voeding stimuleert hij zenuwuiteinden in de tepel en tepelhof, die een signaal doorgeven aan de hersenen. Daar worden twee hormonen afgescheiden door de hypofyse: oxytocine en prolactine. Deze twee hormonen spelen een cruciale rol bij het stimuleren en reguleren van borstvoeding. Hier is hoe ze werken:
Prolactine
De melkkliercellen maken gebruik van speciale receptoren voor prolactine. Hoe vaker je in het begin aanlegt, hoe beter je basis is voor later in je borstvoedingsperiode. De piek aan prolactine na het voeden stimuleert de melkkliertjes om in hoog tempo moedermelk aan te maken. Na een voeding gaan ze daar in lager tempo mee door. Zo is bij de volgende voeding al direct melk beschikbaar. Hoe leger de borst, hoe sneller er weer moedermelk wordt aangemaakt.
De melkproducerende cellen halen alle stoffen die ze nodig hebben uit het bloed van de moeder. Prolactine beïnvloedt het gedrag van moeders: het dempt angst en bezorgdheid. Het maakt moeders onverschrokken en agressief tegen indringers, dit is het sterkst in de eerste dagen na de bevalling. Het geeft het moedergevoel en maakt het moederdier in je los. Het maakt je sensitief naar je kindje toe.
- Productie in de hypofyse: Prolactine is een hormoon dat wordt geproduceerd in de voorkwab van de hypofyse, een klier aan de basis van de hersenen.
- Stimuleert melkproductie: Prolactine is verantwoordelijk voor het stimuleren van de melkproductie in de borstklieren. Na de geboorte van de baby en de placenta, stijgt het prolactineniveau in het lichaam van de moeder, wat het startsein geeft voor de aanmaak van moedermelk.
- Onderhoudt melkproductie: Na de initiële melkproductie blijft prolactine op een hoog niveau in het bloed van de moeder om de melkproductie te handhaven. Regelmatig en effectief voeden of kolven is belangrijk om dit prolactineniveau te behouden.
- Beïnvloedt de cyclus van de moeder: Hoge niveaus van prolactine onderdrukken de eisprong bij de moeder, waardoor de kans op zwangerschap tijdens de borstvoedingsperiode wordt verminderd. Dit staat bekend als lactatie-amenorroe, wat betekent dat de menstruatiecyclus tijdelijk wordt onderdrukt tijdens borstvoeding.
Oxytocine
Oxytocine zorgt ervoor dat de kleine spiertjes rondom de melkkliertjes en melkkanalen zich samentrekken, waardoor de moedermelk vanuit de melkkliertjes door de melkkanalen naar de tepeluitgangen gestuwd en komt zo beschikbaar voor de baby. Dit heet de toeschietreflex. Je merkt dat de baby klokkend gaat drinken omdat er ineens veel melk komt. Zelf voel je soms een prikkend, tintelend of kort pijnlijk gevoel in je borsten. Naarmate de voeding langer duurt gaat de baby vaker zuigen en minder vaak slikken. Als de melk opnieuw toeschiet hervat hij het actieve drinkpatroon. Van oxytocine is bekend dat het geheugen en leervaardigheid ondersteunt. Oxytocine brengt moederschap op gang, smeedt sociale banden en speelt een zeer belangrijke rol in de hechting tussen moeder en kind. Borstvoeding geven is een bijzonder efficiënte manier om tot rust te komen, moeders reageren minder op stress en zijn opener. Natuurlijk bevallen en borstvoeding geven bevorderen de werking van oxytocine, net als massages en huidcontact bij knuffelen.
- Toename tijdens de bevalling: Oxytocine is een hormoon dat wordt vrijgegeven door de hypofyse tijdens de bevalling. Het stimuleert samentrekkingen van de baarmoeder tijdens de bevalling, wat helpt bij het uitdrijven van de baby.
- Stimuleert de toeschietreflex: Na de bevalling stimuleert oxytocine de toeschietreflex. Wanneer een baby zuigt aan de borst, worden zenuwreceptoren in de tepels gestimuleerd, wat de afgifte van oxytocine veroorzaakt. Dit hormoon zorgt ervoor dat de spiercellen rond de melkklieren samentrekken, waardoor melk in de melkkanalen wordt geduwd en beschikbaar wordt voor de baby.
- Versterkt de band tussen moeder en baby: Oxytocine staat ook bekend als het “knuffelhormoon” omdat het vrijkomt bij huid-op-huidcontact, knuffelen en borstvoeding geven. Het draagt bij aan de binding en hechting tussen moeder en baby.
Samengevat
Samengevat spelen oxytocine en prolactine samen een essentiële rol bij de totstandkoming, het onderhoud en het succes van borstvoeding. Oxytocine zorgt voor de toeschietreflex en versterkt de band tussen moeder en baby, terwijl prolactine de melkproductie stimuleert en handhaaft.
